President Klaus Iohannis kondigt referendum over justitie aan

De Roemeense president Klaus Iohannis riep donderdag (28 maart) op tot een referendum over de controversiële voorgestelde justitiële hervormingen van het linkse bewind, waar hij zelf tegen is.

Het referendum vindt plaats naast de stemming voor het Europees Parlement op 26 mei 2019.

In een tv-verklaring zei Iohannis dat de heersende sociaaldemocratische partij (PSD) “de aanval voortzet tegen het rechtssysteem dat begon toen zij de macht overnamen”.

“Het kan niet doorgaan,” zei Iohannis, met het argument dat de overheid moet worden belet om “corruptie in overheidsbeleid te veranderen”. Hij ging niet in op de precieze vraag aan de kiezers.

Duizenden Roemenen hebben vorige maand geprotesteerd nadat de linkse regering een publiek debat heeft gevoerd over een noodmaatregel die volgens critici de onafhankelijkheid van de openbare aanklagers beperkt.

De regerende partij (PSD) is tegen het referendum en er wordt gesuggereerd dat de regering zal proberen een maatregel op te leggen om het referendum in afzonderlijke stembureaus van EU-verkiezingen te houden.

Voordat de door PSD geleide coalitie twee jaar geleden aan de macht kwam, kreeg Boekarest veel waardering van de Europese Unie voor het hardhandig optreden tegen corruptie onder leiding van hoofdaanklager van corruptiebestrijding Laura Codruța Kovesi , die vorig jaar door de linkse regering werd ontslagen wegens vermeend misbruik van macht. Ondanks haar ontslag kreeg Laura Codruța Kovesi vorige maand de voorlopige steun van een commissie binnen het Europees Parlement om de eerste anti-fraude officier van de EU te worden.

Op 28 maart werd Laura Codruța Kovesi echter opgeroepen voor een derde hoorzitting door een controversieel Roemeens agentschap voor onderzoek naar aanklachten van misbruik, omkoping en valse getuigenissen, beschuldigingen die ze heeft ontkend.

Kovesi vertelde aan het einde van een zes uur durende hoorzitting dat het haar verboden was met de pers te spreken over de deze aanklachten tegen haar.

“Waarschijnlijk zijn sommige mensen zo wanhopig dat ik die baan (anti-fraude officier van de EU) krijg dat ik niet meer met de pers mag praten.”

Later kwam ook via de pers naar buiten dat zij Roemenië 60 dagen niet mag verlaten. Agence France-Presse (AFP) schreef dat de rechterlijke instantie gemeld heeft dat Kovesi tijdens de hoorzitting beschuldigd werd van corruptie, hoewel er geen bevestiging van de rechtbank is.

Onze ambassadeur Stella Ronner – Grubacic bezocht gisteren ook de Roemeense minister van justitie. De ambassade schreef daar het volgende over: “De ambassadeur deelde de Nederlandse zorgen over de verordeningen en sprak de hoop uit dat hiermee rekening zal worden gehouden. Minister Toader verzekerde dat het ministerie van Justitie geen enkele rechtshandeling zou initiëren die de principes en waarden van de rechtsstaat niet respecteert.”