Roemeense revolutie – 30 jaar geleden.
Op 16 december 1989 groeit in Timisoara het protest tegen het communistische regim, de stad is er vol van. Ook vonden toen de eerste arrestaties plaats, gevolgd door felle tegenwerking tegen demonstranten. De volgende dagen volgden andere steden het voorbeeld van Timisoara, met als hoogtepunt de vlucht van president Nicolae Ceausescu op 22 december 1989. Drie dagen later wordt de communistische dictator geexecuteerd. In Roemenie slaat de geschiedenis op hol.
15 december 1989: een kleine groep mensen verzamelt zich voor het huis van de reformatorische leider Laszlo Tokes. Deze groep mensen waren ontevreden over het besluit betreffende de geforceerde verhuizing van hun religieuze leider naar een andere stad in Roemenië. Op een gegeven moment wordt een agent van de securitate (veiligheidsdienst van de communisten) in elkaar geslagen. ’s Avonds wordt schuchter het roemeense volklied “Desteapte-te romane” gezongen. Er worden leuzen tegen Ceausescu geroepen.
De tweede dag op 16 december groeit de demonstratie voor het huis van voorganger Tokes en breidt zich uit over heel de stad Timisoara, de protesten krijgen een steed indringender anti communistisch karakter. De politie en securitate treden op gesteund door het leger, de eerste arrestaties vinden plaats.
De onderdrukking gaat ook op 17 december door. Tegelijkertijd worden de protesten tegen het communisme alleen maar heviger. ‘s Middags en ’s avonds wordt er op de demonstranten geschoten.
Op 18 en 19 december 1989 nemen de protesten, als gevolg van het brutale optreden van politie en securitate, iets af. Wel gaan de demonstranten het provinciehuis binnen en gooien documenten van de communistische partij door de ramen naar buiten. Gevolgd door propaganda materialen, geschriften van Ceausescu en andere symbolen van het communisme. Men probeerde het gebouw in brand te steken maar deze keer werd dat tegen gehouden door militaire eenheden.
In avond van 18 december worden de stoffelijke overschotten van de mensen die zijn neergeschoten tijdens de demonstratie, alsmede een aantal gewonden geexecuteerd in het ziekenhuis van Timisoara, weggenomen uit het mortuarium van het ziekenhuis. Dezen worden vervoerd naar Boekarest om zodoende alle sporen van het geweld tegen de demonstranten te wissen. De lijken worden verbrand in het crematorium “Cenusa” (wat as betekend) in Boekarest. Het as werd verzameld in vier vuilcontainers en later in een rioleringskanaal gegooid.
De arbeiders van de fabriek “Elba” in Timisoara gaan echter in staking en de protesten breiden zich uit over het hele land.
Op 20 december komt een grote groep arbeiders Timisoara binnen. Ongeveer 100.000 demonstranten bezetten het Opera plein in Timisoara en beginnen leuzen tegen de regering te roepen: “Wij zijn het volk” , “Het leger is met ons” en “Wees niet bang, Ceausescu valt”. In een bijzaal van het nationale theater wordt door een groep mensen het Roemeens democratisch front opgericht. Dit front heeft een politiek programma waar de eisen, van de demonstranten op het plein, zijn terug te vinden.
Op 21 december 1989 ,in de morgen, roept president Nicolae Ceausescu een grote bijeenkomst van arbeiders uit met de gedachte de “opstand van Timisoara” te veroordelen. Hij spreekt de mensen toe vanaf het balkon van het centraal comité (CC) in Boekarest. Hij spreekt over de realizeringen van de “Socialistische Revolutie” en zijn uitspraak “ we geven jullie nog 100 lei extra salaris” zal beroemd worden. Spoedig zal de bijeenkomst verstrooid worden, een aantal van de deelnemers vormen groepjes naast Hotel Intercontinental en beginnen een demonstratie.
Hier begint wat men een Revolutie kan noemen, met als gevolg de val het communistisch regime.
Op 22 december, door het verlies van de steun van het leger en de securitate, vluchten Nicolae Ceuasescu en zijn vrouw met een helicopter van het gebouw waar het Centraal Comité gevestigd is. Drie dagen later worden zij dood geschoten na een vage rechtzaak.
In deze tijd vinden er heftige gevechten plaats, in meerdere steden van Roemenië,tussen de demonstranten en ,de tot vandaag nooit bewezen of ze bestaan hebben, “terroristen”. Het communistische regime wordt illegaal verklaard. Tevens wordt er de nationale unie opgericht die de naam Front voor Nationale Redding krijgt.
Conform officiele gegevens zijn er tijden de Roemeense revolutie 1142 mensen omgekomen, 3138 mensen gewond geraakt en 760 mensen gearresteerd.
Beelden van de revolutie in 1989:
het is steeds weer indrukwekkend wat er toen is gebeurd
hoe mensen in opstand kwamen onder dit regiem